Proje 10

Projenin Özeti

Kolşisin; AAA, gut ve Behçet hastalığı gibi inflamazom aracılı, artmış IL-1 üretiminin rol oynadığı hastalıkların tedavisinde kullanılan etkili bir ilaç molekülüdür. Ancak tedavi amaçlı kullanılan, hastalarda toksik yanıt meydana getirebilmekte ve bu yanıtı geri çevirecek mevcut bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Ayrıca, hatalı kullanım veya benzeri nedenlerle doz aşımının gerçekleşmesi durumunda kolşisin zehirlenmeleri meydana gelmektedir. Yüksek doz kolşisin ve zehirlenmeleri, tedavi edilemediğinden ölüme sebebiyet vermektedir. Dolayısıyla, bu durum sağlık açısından çözümü bekleyen önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kolşisin ile yüksek spesifitede ve yüksek affinite ile etkileşecek, sentetik yollarla geliştirilmiş anti-kolşisin Fab parçalarının üretimi projenin en önemli hedefi ve özgünlüğüdür. Günümüzde, sunulan proje ile geliştirilmek istenen anti-kolşisin Fab parçaları için ruhsatlanmış herhangi bir ürün bulunmamaktadır. Anti-kolşisin Fab parçaları birer elimine edici ajan olarak işlev görerek kolşisini dolaşımdan uzaklaştıracak tek çözüm yolu olarak görülmektedir.

Projenin hedefine yönelik olarak; Bezmialem Vakıf Üniversitesi bünyesinde oluşturulacak olan, indirgenmiş genetik kodlu faj gösterimi kütüphanesi ve maya gösterim kütüphaneleri kullanılarak Fab geliştirme teknolojisinden yararlanılmasıyla kolşisine karşı yüksek affinite ve özgüllüğe sahip anti-kolşisin Fab parçalarının geliştirilmesi, saflaştırılması ve erken dönem preklinik hayvan çalışmalarında değerlendirilmek üzere üretimi planlanmıştır.

Faj gösterimi; geniş çeşitlilik ve yüksek özgüllükte peptit kütüphaneleri arasından istenen fonksiyonel özellikteki antikorların hızlı bir şekilde seçilmesine izin veren etkili ve güçlü bir yöntemdir. Diğer yöntemlerle kıyaslandığında, faj gösterim tekniğinde geniş çeşitlilikte peptit kütüphanelerinin oluşturulması için ayrı ayrı proteinlerin elde edilmesi ve saflaştırılması aşamalarına ihtiyaç duyulmamaktadır. İndirgenmiş genetik kodlu faj gösterim kütüphaneleri ise antijen tanıma bölgelerinde 20-25 pozisyonu çeşitleme imkanı tanıyarak çok spesifik ve yüksek afinitede antikor üretimini mümkün kılmaktadır. Maya gösterimi; bu yöntemde kullanılan ökaryotik maya hücrelerinin protein katlanması ve ökaryotik salgı yolunun kontrol mekanizmalarına sahip olmaları, sınırlı sayıda aminoasit içeren proteinlerin gösteriminin yapılabildiği bakteriyal ifadelenme sistemlerine kıyasla geniş çeşitlilikte ve yüksek kalitede Fab parçalarının üretimine imkan tanıması ve anti-kolşisin Fab parçalarının seçiminde FACS tekniğinin kullanımıyla yüksek düzeyde ve hızlı bir seçilimin sağlanacak olması yönüyle önemli avantajlar taşımaktır.

Proje kapsamında kullanılacak olan faj ve maya gösterimi; antikor üretiminde geleneksel hibridoma yöntemi ile kıyaslandığında oldukça güçlü, yenilikçi ve yüksek teknolojili biyoteknolojik  platformlardır. Elde edilen yepyeni ve katma değeri yüksek nitelikteki anti- kolşisin Fab parçalarının ülkemizde üretilmesi, geliştirilmesi ve fikri-sinai mülkiyet haklarının sahiplenilmesiyle ülkemizin dünya piyasasındaki rakipleriyle rekabet edebilir düzeye ulaşmasına önemli bir katkı sağlanacaktır. İlaveten, sunulan projenin gerçekleştirilmesi ile oluşturulan bu yenilikçi ve yüksek teknolojili platformlar, diğer otoinflamatuar hastalıklar başta olmak üzere nörodejeneratif hastalıklar, vektör tabanlı hastalıklar gibi çözülmeyi bekleyen önemli sağlık sorunlarına çözüm olarak yeni ürünlerin geliştirilmesi için kullanılabilecektir. Bu yüksek teknoloji platformunun oluşturulmasıyla inovatif antikor yapılarının geliştirilmesi süreçlerinde çalışacak genç araştırmacı ve öğrencilerin eğitimleri ve deneyim kazanmaları, bu sayede yetişmiş insan gücümüzün artması katma değeri yüksek çıktılar olarak projenin getirdiği katkılardandır.

Hedeflenen Proje Çıktısı ve Sonucu